- servos
- 1.
servus, a, um, adj. [referred by the ancients to servo:I.
servi ex eo appellati sunt, quod imperatores servos vendere, ac per hoc servare, nec occidere solent,
Just. Inst. 1, 3, 3; but prob. from root svar-; Lith. svaras, a weight; cf. Gr. herma; O. H. Germ. swari, burdensome; Germ. schwer, heavy; cf. also serius], slavish, servile, subject.In gen.A.With homo (= 2. servus;B.mostly ante-class.): non decet superbum esse hominem servom,
Plaut. As. 2, 4, 64; id. Mil. 2, 6, 80; id. Stich. 1, 2, 1; 5, 4, 10; id. Ep. 1, 1, 58; 3, 1, 7; Ter. Phorm. 2, 1, 62.—With other subjects (not freq. till after the Aug. per.):II.octo milia liberorum servorumque capitum sunt capta,
Liv. 29, 29:corpori, quod servum fortuna erat, vim fecit,
id. 38, 24:Graeciae urbes servae et vectigales (opp. liberae),
id. 34, 58:civitas,
id. 25, 31:Lacedaemon,
id. 34, 41:serva manus,
Ov. F. 6, 558:o imitatores, servum pecus!
Hor. Ep. 1, 19, 19:serva aqua, i. e. servorum,
Ov. Am. 1, 6, 26; cf. Petr. 71:servam operam, linguam liberam herus me jussit habere,
Plaut. Pers. 2, 4, 9:omnia non serva et maxime regna hostilia ducunt (Romani),
Sall. H. 4, 61, 17 Dietsch:reges serva omnia et subjecta imperio suo esse velint,
Liv. 37, 54; 42, 46: statu libera quicquid peperit, hoc servum heredis est, Dig. 40, 7, 16.—Jurid. t. t., of buildings, lands, etc., liable to certain burdens, subject to a servitude:2.libera (praedia) meliore jure sunt quam serva,
Cic. Agr. 3, 2, 9:fundus,
Dig. 8, 6, 6:aedes,
ib. 8, 2, 35:area,
ib. 8, 2, 34 al.; cf. servio, II. B., and servitus, II B.—Hence,servus ( -ŏs ), i, m., and serva, ae, f., a slave, servant, serf, serving-man; a female slave, maid-servant.A.Masc. (syn.: famulus, mancipium), Enn. ap. Non. 471, 19 (Com. v. 5 Vahl.); Cato ap. Gell. 10, 3, 17: servi, ancillae, id. ap. Fest. s. v. prohibere, p. 234 Müll.; cf.:2.Ulixes domi etiam contumelias servorum ancillarumque pertulit,
Cic. Off. 1, 31, 113:servus armiger,
Plaut. Cas. 2, 3, 39:dotalis,
id. As. 1, 1, 72:frugi,
id. Aul. 4, 1, 1:graphicus et quantivis pretii,
id. Ep. 3, 3, 29:nequam et malus,
id. Poen. 5, 2, 70:scelestus, infidelis,
id. Trin. 2, 4, 126:peculiosus,
id. Rud. 1, 2, 24:peculiaris,
id. Capt. prol. 20:fallax,
Ov. Am. 1, 15, 17:servus a pedibus,
Cic. Att. 8, 5, 1:a manu,
Suet. Caes. 74:aliquem servum sibi habere ad manum,
Cic. de Or. 3, 60, 225: publici, public slaves, S. C. ap. Front. Aquaed. 100; Varr. ap. Gell. 13, 13, 4; Cic. Phil. 8, 8, 24; Liv. 9, 29 fin. et saep.; cf. Dig. 1, 5, 5.—Prov.: quot servi, tot hostes, Sinn. Capito ap. Fest. s. v. quot, p. 261 Müll.; cf. Sen. Ep. 47, 3; Macr. S. 1, 11 med. —Esp.: poenae servus, a slave of punishment, i. e. condemned to servile labor, Just. Inst. 1, 12, 3; Dig. 48, 19, 17.—Trop.:B.vidit enim eos, qui se judiciorum dominos dici volebant, harum cupiditatum esse servos,
Cic. Verr. 2, 1, 22, § 58:neque tam servi illi dominorum, quam tu libidinum,
id. ib. 2, 4, 50, §112: omnium libidinum servi,
Plin. Ep. 8, 22, 1:adulescens libertorum suorum libertus servorumque servus,
Vell. 2, 73, 1:servus potestatis,
Cic. Cael. 32, 79; cf.also the doubtful reading: legum omnes servi sumus ut liberi esse possimus,
id. Clu. 53, 146 (where B. and K. have omnes servimus).—Fem. (mostly anteclass. for ancilla):servae sint istae an liberae,
Plaut. Rud. 4, 4, 62:ego serva sum,
id. Cist. 4, 2, 99; id. Pers. 4, 4, 63; id. Poen. 5, 4, 31:serva nata,
id. Rud. 1, 3, 37:servum servaque natum regnum occupasse,
Liv. 1, 47 fin.:serva Briseis,
Hor. C. 2, 4, 3 et saep.
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.